سخنان بزرگان تاریخ درباره جشن آذرگان
از آن جهت که جشن آذرگان یکی از مراسم و آیین‌هایی با اهمیت ایرانیان باستان بوده است نباید تعجب کرد که بزرگان زیادی در طول تاریخ در مورد این روز مقدس سخنانی گفته باشند. در این مطلب از آلارمین می توانید سخنان بزرگان درباره جشن آذرگان را مطالعه کنید.
ابوریحان بیرونی در «آثارالباقیه»: روز نهم آذر، عیدی است که به مناسبت توافق دو نام «آذرجشن» می‌گویند و در این روز آتش افروخته می‌شود؛ آذرجشن، روز جشن آتش، به نام فرشته‌ای که به همه آتش‌ها موکل است نامیده شده است. زرتشت امر کرده در این روز آتشکده‌ها را زیارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمایند.
مسعود سعد سلمان، شاعر پارسی‌گوی: ای ماه، رسید ماه آذر / برخیز و بده می چو آذر آذر بفروز و خانه خوش کن / ز آذر صنما به ماه آذر
دانشمند آلمانی شفتلویتز (Sheftelwitz): در کتاب خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نوشتار بسیار مفیدی در این‌باره دارد و نشان می‌دهد که چگونه همه ملل جهان از هر نژاد آتش را می‌ستایند و از متمدن‌ترین کشورها در اروپا تا وحشی‌ترین قبایل آفریقایی در ستودن این عنصر درخشان با یکدیگر شریک‌اند.
در نزد هندوان: آگنی (Agni)، اسم آتش و نام پروردگار آن است و در «ریگ ودا» هندوان و اوستای ایرانیان اسم پیشوای دینی هر دو دسته از آریایی‌ها، «اَترهون»(Athravan) است که به مانک آذربان و آن کسی که از برای پاسبانی آتش گماشته می‌شود، گویند.
در وستالیس (Westalis): در رم قدیم دختری پاک‌دامن و دانا از خاندانی شریف مسئول نگهبانی و زنده نگه‌داشتن آتش مقدس در معبد «وستا» بوده است. در مدت خدمت 30 ساله‌اش، می‌بایست پاکی، پرهیزگاری و تقدس را پیشه می‌کرد و نمی‌گذاشت آتش مقدسی که آن را پشتیبان دولت رم می‌دانستند، خاموش گردد.
